Bibla dhe Kurani Studime Komperative
Halil Ibrahimi
2. Kush ishte myslimani i parë: Muhamedi (39:12), Mojsiu (7:143), Jakobi apo Abrahami (2:132)
3. Nga çka u krijua njeriu: nga uji (24:45), balta (15:26), dheu (3:59), gjaku i ngjizur (96:2) apo nga asgjëja (19:67)
4. A u mbyt faraoni gjatë fundosjes (10:90-92) apo jo (17:102-103)
5. Nëse Allahu është një Zot i vetëm përse në Kur’an Zoti përdor për veti Ne (11:8, 11:15, 2:3 etj etj)
Rreth kundërthënieve të vërteta dhe atyre të rreme
“A nuk e përfillin ata (me vëmendje) Kur’anin? Sikur të ishte prej dikujt tjetër, përveç prej All-llahut, do të gjenin në të shumë kundërthënie” (Kur’ani 4:82)
Një nga dëshmitë të cilat i jep Kur’anit vulë hyjnore është pohuar nga myslimanët të jetë mosekzistimi i kundërthënieve në Kur’an. Mirëpo të prirë nga dëshira për të mohuar origjinën hyjnore të Kur’anit shumë njerëz kanë marrë përsipër zbulimin e kontradiktave në Kur’an, të shumtën nëpërmjet rasteve dhe manipulimeve qesharake. Në pjesën më të madhe të rasteve kjo ka ndodhur nga pjesëtarë me prapavijë kristiane ashtu që të neutralizohet në një farë mënyre ekzistimi i kontradiktave në Bibël.
Çka është një kundërthënie? Kur në dy raste flitet për të njëjtën ngjarje dhe kur ndonjë deklaratë në cilindo rrëfim e përjashton ndodhinë nga rrëfimi tjetër atëherë bëhet fjalë për një kontradiktë të qartë. Mirëpo kjo do të ndodhë vetëm kur nuk është dhënë asnjë alternativë tjetër sqaruese për ndodhitë. Bie fjala një rast i një kontradikte të qartë nga librat e shenjtë është rasti kur Bibla thotë se Jehoiakin ishte 18 vjeç kur filloi të mbretëronte (2 Mbreterit 24:8) kundruall rastit tjetër ku thuhet se Jehoiakini ishte 8 vjeç kur filloi te mbreteronte (2 Kronikave 36:9). Këtu nuk ngelet asnjë alternativë. Jehoiakin ose ishte 8 vjeç ose ishte 18 vjeç kur filloi të mbretëronte, dhe nuk mund të ishin që të dyja bashkë. Ose një shembull tjetër edhe më i qartë i kundërthënies është ky në vazhdim nga Dhiata e Re. Mateu 1:17 thotë: “Kështu të gjithë brezat nga Abrahami deri te Davidi bëhen katërmbëdhjetë breza, nga Davidi deri te internimi në Babiloni, katërmbëdhjetë breza; dhe nga internimi në Babiloni deri te Krishti, katërmbëdhjetë breza” Kur i numërojmë mirë brezat në këto tri periudha e shohim se në periudhën e fundit (nga internimi në Babiloni deri te Krishti) janë vetëm 13 breza dhe jo 14 (Mateu 1:12-16). Këtu nuk ka asnjë sqarim tjetër. Kjo është një kundërthënie e qartë sepse aty janë përmendur vetëm 13 breza dhe nuk mund të thuhet se ekzistonte edhe një por nuk është dhënë këtu sepse brezat janë përmendur në stilin “Jekonias i lindi Salatieli, Salatielit i lindi Zorobabeli…..”.
Mirëpo kundërthënie nuk duhet kërkuar medoemos në ndonjë ajet apo fragment vetëm pse të gjitha detajet nuk janë thënë dhe në shikim të parë duket sikur ato dy gjëra nuk po përputhen. Pas analizimit logjik do të shohim se diçka e tillë nuk është aspak kundërthënie dhe si e tillë është dukur vetëm për shkak të qasjes naive dhe të paarsyeshme ndaj atyre fragmenteve.
1. Sa engjëj po i flisnin Marisë: disa apo vetëm një? (Kurani 3:42,45 përballë 19:17-21)
Është supozuar se Kur’ani përmbanë një kundërthënie me rastin e rrëfimit të dhënies së lajmit nga engjëjt Mejremes për lindjen e fëmiut Jezus. Dy fragmentet e Kur’anit për të cilat supozohet se janë në kundërthënie njëra me tjetrën janë:
“Përkujto kur engjëjt i thanë: “Oj Mejreme, All-llahu të dalloi ty (me besim e karakter), të pastroi dhe të lartësoi mbi gratë e botës”.
Përkujto kur engjëjt i thanë: “Oj Mejreme, All-llahu të përgëzon me fjalën e vet (me lindjen e një fëmije si rezultat i fjalës së Zotit) emri i të cilit është Mesih, Isa, bir i Merjemes, i famshëm në Dunja e Ahiret dhe nga të afërmit (e Zotit).”” (Kur’ani 3:42, 45)
“Ajo vuri një perde ndaj tyre, e Ne ia dërguam asaj Xhibrilin, e ai iu paraqit asaj njeri në tërësi. Ajo tha: “Unë i mbështetem të Gjithëmëshirshmit prej teje, nëse je që i frikësohesh Atij (pra më le të lirë)!” Ai (Xhibrili) tha: “Unë jam vetëm i dërguar (melek) i Zotit tënd për të dhuruar ty një djalë të pastër (pejgamber)”. Ajo tha: “Si do të kem unë djalë, kur mua nuk më është afruar njeri (nuk jam e martuar), e as nuk kam qenë e pamoralshme”. Ai (Xhibrili) tha: “Ja, kështu ka thënë Zoti yt; ajo për Mua është lehtë, e për ta bërë atë (djalin e krijuar pa babë) argument për njerëzit e edhe mëshirë nga ana e Jonë. Kjo është çështje e kryer!” (Kur’ani 19:17-21)
Kur t’i kemi lexuar me vëmendje të ty rrëfimet e shohim se nuk ka kurrfarë kundërthënie. Sqarimi i parë i mundshëm është se bëhet fjalë për dy ngjarje të ndara, jo medoemos të ndodhura në të njëjtën kohë. Askund nuk është përmendur se këto dy raste kanë ndodhur njëkohësisht. Fjalët të cilat engjëjt ia kanë thënë Mejremes në rastin e parë (“Oj Mejreme, All-llahu të përgëzon me fjalën e vet (me lindjen e një fëmije si rezultat i fjalës së Zotit) emri i të cilit është Mesih, Isa, bir i Merjemes, i famshëm në Dunja e Ahiret dhe nga të afërmit (e Zotit).””) nuk figurojnë në rastin e dytë. Pra këto mund të kuptohen si dy raste të ndara ose të njëpasnjëshme.
Mirëpo edhe sikur ti kuptojmë këto dy rrëfime si ngjarje të ndodhura në të njëjtin rast, pra gjatë dërgimit të engjëjve nga Zoti në një vizitë të vetme, sërish nuk ka kurrfarë kundërthënie. Ato nuk e përjashtojnë njëra tjetrën mirëpo vetëm sa e plotësojnë. Xhebraili mund të ndodhë që ishte dërguar bashkë me engjëjt tjerë, dhe vetëm pse tek 19:17-21 nuk bëhet fjalë për engjëjt tjerë nuk do të thotë se ata nuk ishin me të. Ky do të ishte një supozim falls. Fjalët e cituara tek Kur’ani 3:42, 45 do ti ketë thënë vetëm njëri nga engjëjt (Xhebraili) mirëpo meqenëse të pranishëm ishin edhe engjëjt tjerë të dërguar nga Allahu atëherë është përdorur shumësi “engjëjt thanë’. Është e vetëkuptueshme se nuk kishim të bënim këtu për një recitim të engjëjve sepse ky nuk ishte ndonjë koncert.
Raste të tilla kemi me shumicë në jetën e përditshme dhe asnjëherë nuk na shkon ndërmend që ti konsiderojmë për kundërthënie.
Bie fjala shikoni shembullin e mëposhtëm i cili flet për të njëjtën ngjarje, në shembullin konkret të vizitës së Kryeministrit të Kosovës dhe pjesëtarëve të tjerë nga Qeveria e Kosovës në Gjermani:
a) “Delegacioni i qeverisë së Kosovës i deklaroi qeveritarëve gjermanë se po punohet në avancimin e situatës në Kosovë”
b) “Kryeministri i Kosovës u tha qeveritarëve gjermanë se po punohet në përparimin e gjendjes në Kosovë”
A e përjashtojnë këto dy deklarime nga dy media të ndryshme njëra tjetrën, përkatësisht a janë në kundërthënie me njëra tjetrën? Kurrsesi. Pohimi numër një në asnjë mënyrë nuk nënkupton se anëtarët e qeverisë së Kosovës në unison po flisnin fjali të njëjtë. Kjo do të ishte qesharake sepse ata nuk po bënin recital në Qeverinë Gjermane. Kryeministri i Kosovës do tu ketë thënë qeveritarëve gjermane fjalët e cituara mirëpo meqë bashkë me të ishin edhe anëtarë të tjerë të qeverisë kosovare, dhe meqenëse të gjithë ata qëndronin prapa fjalëve të thëna, në rastin e parë është përdorur shumësi për ti përmbledhur fjalët e thëna.
2. Kush ishte myslimani i parë: Muhamedi (39:12), Mojsiu (7:143), Jakobi apo Abrahami (2:132).
Është ngritur akuza se Kur’ani bie në kontradiktë gjatë përshkrimit të faktit se cili njeri ishte myslimani i parë. Ajetet e cituara për të cilat supozohet se janë në kundërthënie me njëri tjetrin janë këto:
“Dhe (unë Muhamedi) jam i urdhëruar të jem musliman i parë”. (Kur’ani 39:12)
“Dhe kur na erdh Musa në kohën e caktuar, dhe i foli Zoti i tij, ai i tha: “O Zoti im, shfaqmu të të shoh!” “Nuk mundesh të më shohish”, – i tha, – por shikoje kodrën, e nëse ajo mbetet në vendin e vet, do të më shohësh”. Por kur Zoti i tij iu shfaq kodrës, e bëri rrafsh me tokë, ndërsa Musa ra pa mend. Dhe kur erdhi në vete tha: “Ty të lartësoj! Të pendohem. Unë jam besimtari i parë!” (Kur’ani 7:143)
“Dhe Ibrahimi ua porositi këtë bijve të vet, si edhe Jakubi: “O bijtë e mi, All-llahu ua ka zgjedhur fenë dhe assesi mos vdisni ndryshe, vetëm si muslimanë!”” (Kur’ani 2:132)
Prandaj a ishte besimtari i parë Muhamedi, Musau, Jakubi apo Ibrahimi (paqja qoftë mbi ta)? Koncepti islamik mbi religjionin është i thjeshtë dhe universal. Perëndia, i njëjti dhe i vetmi, dërgoi gjatë kohërave të ndryshme profetë tek popuj të ndryshëm, dhe të gjithë këta profetë predikuan mesazhin e njëjtë të dhënë nga Allahu. Që të gjithë këta ishin myslimanë bashkë me besimtarët të cilët iu përgjigjën thirrjes së tyre. Mirëpo këto mesazhe të Zotit shpeshherë harroheshin me vdekjen e profetëve dhe nga këtu qëndron edhe nevoja e dërgimit të profetëve të tjerë. Islami prandaj nuk është një religjion specifik i krijuar vetëm me ardhjen e Muhamedit. Njësoj sikur edhe në rastin paraprak edhe këtu nuk ka kurrfarë kontradikte duke qenë se në asnjërin ajet nuk është thënë në mënyrë eksplicite diçka që do të përjashtonte ajetin përkatës. Po qe se do të thuhej tek Kur’ani 39:12 ‘Unë (Muhamedi) jam urdhëruar të jem besimtari i parë i të gjitha kohërave’, dhe tek 7:143 apo gjetkë ‘Unë (Musau) jam besimtari i parë i të gjitha epokave’ atëherë njëmend do të kishim kundërthënie mirëpo një gjë e tillë nuk është thënë. Fjala kyqe e cila do ta krijonte kundërthënien ‘i të gjitha kohërave’ nuk ekziston këtu. Muhamedi ishte myslimani i parë i epokës së tij për të cilën u dërgua si profet. Me të filloi periudha e tij e profetësisë. Arabët tek të cilët u dërguar së pari nuk ishin myslimanë dhe e kishin lënë tërësisht në harresë fenë e Ibrahimit apo Ishmaelit. Njësoj edhe Musau ishte besimtari i parë i kohës së tij për të cilën qe dërguar si profet. Nëpërmjet tij pastaj të tjerët e morën mesazhin e Zotit. Fjalët “besimtari i parë’ apo ‘muslimani i parë’ mund të sqarohen edhe në kuptimin e të qenit besimtar apo mysliman në mënyrën e drejtë në të cilën po thirrte Perëndia në atë rast, pa shtrembërimet e bëra deri në atë kohë besimit të Zotit. Për ta parë se njëmend këtu nuk ka kundërthënie sërish do të marrim një shembull nga jeta e përditshme.
Universiteti i Prishtinës për çdo vit ndan çmimin ‘student i dalluar’ për ata studentë të fakulteteve përkatëse të cilët kanë korrur suksesin më të mirë në atë periudhë të caktuar për të cilën jepet shpërblimi. Në vitin 2005 bie fjala, iu dha ky shpërblim Filan Fistekut dhe kjo mirënjohje u përcoll me këto fjalë:
“Studenti Filan Fisteku shpallet studenti më i mirë i Universitetit të Prishtinës me notën 9.22”
Mirëpo vetëm dy vite më herët, në vitin 2003 një student tjetër ishte shpallur për atë vit si studenti më i mirë dhe me atë rast ishte thënë deklarata:
“Studenti Fistek Fisteku shpallet studenti më i mirë i Universitetit të Prishtinës me notën 9.59”
Cili pra ishte studenti më i mirë i UP-së: Filan Fisteku apo Fistek Fisteku? Tash a e përjashtojnë këto dy deklarime njëra tjetrën, përkatësisht a janë në kundërthënie me njëra tjetrën? Natyrisht se jo! Ashtu duket vetëm në shikim të parë. Mirëpo kur e dimë kontekstin e dhënies së shpërblimit i cili jepet për çdo vit, ne e dimë se studenti i parë Filan Fisteku njëmend ishte studenti më i mirë, ama për vitin 2005, ndërsa Fistek Fisteku gjithashtu ishte studenti më i mirë por për vitin 2003. Njësoj edhe Muhamedi ishte myslimani i parë por për periudhën e tij të profetësisë, ashtu siç ishte edhe Mojsiu i pari musliman për periudhën e tij të profetësisë. E kemi sqaruar gjithashtu se edhe Abrahami dhe Jakobi e të gjithë profetët e tjerë me besimtarët e tyre ishin myslimanë sepse mesazhi vinte nga Zoti i njëjtë. Mysliman faktikisht do të thotë dikush që i është nënshtruar vullnetit të Zotit. Të folurit e njeriut është i tillë që nuk ka nevojë për të dhënë detaje të panevojshme sa herë që nxirret ndonjë fjalë nga goja. Të folurit në atë rast do të ishte i mundimshëm dhe bajat. Edhe Kur’ani po qe se secilën herë do të jepte detajet e panevojshme në secilin rast do të ishte një libër i mërzitshëm për t’u lexuar.
Prandaj e shohim se nuk ka kurrfarë kundërthënie në ajetet e përmendura rreth besimtarit të parë.
3. Nga çka u krijua njeriu: nga uji (24:45), balta (15:26), dheu (3:59), gjaku i ngjizur (96:2) apo nga asgjëja (19:67)
Skeptiku ka dëshiruar të shohë kundërthënie në çështjen e krijimit të njeriut ashtu siç përmendet në Kur’an. Ajetet për të cilat është supozuar se janë në kundërthënie midis veti janë këto:
a) “Ne e kemi krijuar njeriun nga balta e argjilit, e formësuar…” (15:26)
b) “Rasti i Isait, tek All-llahu është njëlloj sikur rasti i Ademit: e krijoi nga dheu e pastaj i tha: “Bëhu” dhe ai u bë.” (3:59)
c) “Krijoi njeriun prej një gjaku të ngjizur” (96:2)
d) “Po, a nuk po mendon njeriu se Ne e krijuam atë më parë kur ai nuk ishte asgjë?” (19:67)
e) “All-llahu krijoi secilën gjallesë prej një uji, e prej tyre ka që ecin rrëshqanas në barkun e vet, ka që ecin në të dy këmbët e edhe asosh që ecin në të katër këmbët. All-llahu krijon çka të dojë, pse vërtet All-llahu ka mundësi për çdo gjë” (24:45)
Pikë së pari kur Zoti thotë në Kur’an se njeriu u krijua nga dheu përkatësisht balta (3:59, përkatësisht 15:26), e duke e ditur se balta dhe dheu janë e njëjta gjë në modifikim tjetër, është e qartë se flitet për krijimin e njeriut të parë – Ademit. Ajeti 3: 59 e sqaron këtë shumë mirë dhe e plotëson ajetin 15:26. Dhe është naivitet të përdoren këto dy ajete si shembuj kontradikte kur dihet mirë se në mënyrë direkte as unë dhe as ti nuk krijohemi nga dheu. Pra kjo vlen vetëm për njeriun e parë. Gjithashtu ajeti 24:45 ku flitet për krijimin e gjallesave nga uji është mjaft i qartë dhe flet për krijimin fillestar të botës së gjallë. Është shumë mirë e ditur se uji është baza e zanafillës së jetës dhe këtë e pranon edhe shkenca, prandaj për më tepër ky ajet është një mrekulli sepse mbështetet edhe nga shkenca moderne. Në ajet nuk është thënë decidivisht se krijimi kishte ndodhur vetëm nga uji kështu që dheu, respektivisht balta e përmendur në dy ajetet tjera e plotëson mrekullisht sentencën fillestare të krijimit të gjallesave të para dhe ka marë pjesë bashkë me ujin në procesin e krijimit. Dheu përmban materie minerale dhe i përzier me ujë është baltë, apo jo?
Tash vijmë tek ajetet tjera ku thuhet se njeriu u krijua nga gjaku i ngjizur (96:2) apo nga asgjëja (19:67). Gjithashtu shkenca e vërteton se njëra ndër fazat nëpër të cilat kalon zhvillimi i embrionit në mitrën e nënës është në formë të gjakut të ngjizur. Një mrekulli tjetër shkencore e Kur’anit e thënë para shumë shekujsh dhe e zbuluar shumë vonë, dhe jo një kundërthënie. Dhe para se njeriu të ishte gjak i ngjizur, ujë, dhe apo baltë çka ishte ai? Ishte asgjë natyrisht. Perëndia e krijoi botën nga asgjëja. Prandaj çfarë kundërthënie ka këtu?
Kjo është sikur të thuash se fjalitë e mëposhtme e kundërshtojnë njëra tjetrën:
a) Buka u krijua nga mielli
b) Buka u krijua nga brumi
c) Buka u krijua nga gruri
d) Buka në një të kaluar ekzistonte (ishte asgjë)
A ka ndonjë kundërthënie këtu? Definitivisht jo! Është e vërtetë se buka krijohet nga mielli apo gruri ashtu sikur është e vërtetë se buka krijohet nga brumi; dhe gjithashtu është e vërtetë se në një të kaluar nuk ekzistonte fare as gruri, as mielli e as brumi! Që të katër pohimet janë të vërteta dhe vetëm pse tregojnë faza të ndryshme të të njëjtit proces nuk do të thotë se e kundërshtojnë njëra tjetrën.
4. A u mbyt faraoni gjatë fundosjes (10:90-92) apo jo (17:102-103)
a) “Ne i kapërcyem beni israilët përtej detit, e faraoni dhe ushtria e tij i ndoqi mizorisht dhe armiqësisht derisa e përfshiu atë përmbysja, e ai tha: “Besova se nuk ka zot tjetër pos Atij që i besuan beni israilët, edhe unë jam nga muslimanët!” Ti tani beson, ndërsa më parë kundërshtove dhe ishe njëri prej shkatërruesve! Sot po të shpëtojmë ty (po të nxjerrim prej detit) me trupin tënd (të vdekur), që të shërbesh si argument për ata që vijnë pas teje. Vërtet, ekziston një shumicë njerëzish që nuk hulumtojnë argumentet Tona.” (10:90-92)
b) “Ai (Musai) tha: “Po ti e di se ato (mrekullitë) nuk i zbriti kush tjetër pos Zotit të qiejve e të tokës, i zbriti të dukshme, e unë besoj, o faraon, se ti je i shkatërruar”.Ai (faraoni) deshi t’i dëbojë ata nga vendi (Egjipti), kurse Ne e përmbysëm atë dhe të gjithë ata që ishin me të së bashku.” (17:102-103).
Sikur edhe të gjitha rastet e mëparshme edhe kjo kontradiktë e supozuar është vetëm një tentim i pasuksesshëm për të manipuluar me ajetet e Kur’anit. Kur’ani tek 17:102-103 e tregon faktin se Zoti e dënoi Faraonin me përmbytje dhe Faraoni vdiq gjatë përmbytjes, ndërsa tek 10:90-92 bëhet e ditur se trupi (i vdekur) i Faraonit u shpëtua në mënyrë që të shërbente si argument për popujt që do të vinin. Këtu jo vetëm që nuk ka kundërthënie por kjo është një profeci e bërë nga Zoti në Kur’an e cila u vërtetua shumë shekuj më vonë kur u zbulua mumja e cila doli të jetë pikërisht e Faraonit të kohës së Musaut. Përkundër Biblës e cila pohon se faraoni vetëm u përmbyt dhe nuk tregon asgjë më tutje, Kur’ani në mënyrë të saktë e përshkruan ndodhinë e Faraonit. Kjo në të njëjtën kohë do të shërbejë edhe si argument se Kur’ani nuk është kopje e Biblës sepse nëse dalim me këtë supozim naiv atëherë shtrohet pyetja: prej nga e dinte Kur’ani faktin se trupi i Faraonit do të shpëtonte nga përmbytja?
5. Nëse Allahu është një Zot i vetëm përse në Kur’an Zoti përdor për veti Ne (11:8, 11:15, 2:3 etj etj)
Në arabisht sikur edhe në shumë gjuhë të tjera ekziston përveç shumësit i cili tregon numrin edhe i ashtuquajturi shumësi i respektit. Kur’ani është mjaft i qartë se ekziston vetëm një Perëndi dhe në rastet kur Zoti për veti përdor Ne është shumë e qartë se bëhet fjalë pikërisht për këtë shumës të respektit. Një formë e tillë sintakse është e njohur shumë mirë edhe në gjuhën shqipe. Unë mund të përdori ‘neve’ apo ‘ne’ për veten time dhe nuk ka asgjë të parregullt gramatikisht. Gjithashtu unë mund të të drejtohem ty (duke qenë ti një person i vetëm) me ‘ju’ dhe kjo sërish nuk tregon se ti je shumë persona por kjo përdoret në shenjë respekti. Në mënyrë të njëjtë ekziston shumësi i respektit në pothuajse të gjitha gjuhët semitike (përfshirë hebraishten, arabishten, arameishten etj) dhe në mjaft gjuhë të tjera botërore.
