Bibla dhe Kurani Studime Komperative
Abdus Sattar Ghauri
Islami nuk e pranon besimin e “mëkatit fillestar”. Interesi i tij kryesor është “mëkati i kryer” dhe jo “mëkati fillestar”. Sipas Islamit mëkati nuk është as si një sëmundje e trashëguar, që transferohet nga babai tek biri nëpërmjet sistemit riprodhues dhe as si një titull apo shtresë shoqërore, që i vjetri mund t’ia kalojë të riut të familjes. Mund të themi se kemi bërë një mëkat, vetëm kur ne vetë kryejmë një veprim të paligjshëm dhe të ndaluar, duke qenë të aftë të kontrollojmë aftësinë mendore, kur nuk jemi të detyruar ose nën presion; kur e kryejmë atë me vullnetin tonë të lirë dhe me qëllimin tonë të pavarur; ose kur mundohemi të largohemi nga një detyrë ose obligim ligjor. Ai mund të interpretohet gjithashtu si “mosbindje ndaj urdhrave të Zotit”. Në zhargonin e juristëve përdoret një thënie: “Një veprim nuk e shpall njeriun fajtor, nëse qëllimi i tij nuk ka qenë i tillë”. Në një farë mënyre kjo e përfshin këtë temë.
Lindja e pafajshme e një fëmije sipas Islamit
Njeriu lind pa mëkate (i pafajshëm) dhe ai vazhdon të jetë kështu, derisa bën një mëkat me qëllim (d.m.th nuk u bindet urdhrave të Zotit). Profeti i Islamit ka thënë: “Çdo fëmijë lind në gjendjen e fitras1 (natyrshmërisë). Prindërit e tij e ndryshojnë atë”. Në Musnedin e Ahmedit është dhe një traditë tjetër e profetit të Islamit:
Sigurisht Furnizuesi im thotë: “Pa dyshim unë i krijova të gjithë njerëzit e Mi “hunefa” (d.m.th. njerëz me besim të pastër), pastaj tek ata shkuan djajtë dhe i larguan nga besimi i pastër. Ata ua bënë atyre të palejuar atë që Unë ua kisha bërë të lejuar dhe ata i urdhëruan të më shoqërojnë Mua shok, gjë e cila nuk është logjike dhe nuk ka fakte”.
Kurani thotë: “Përqendro vetveten tënde sinqerisht në fenë, i larguar prej çdo të kote, (e ajo fé),2 feja e Allahut në të cilën i krijoi njerëzit,3 s’ka ndryshim (mos ndryshoni) të asaj natyrshmërie të krijuar nga All-llahu,4 ajo është feja e drejtë por shumica e njerëzve nuk e dinë”.5
Një komentues i njohur i Kuranit i shekullit XX , Imam Amin Ahsan Islahi i ka shpjeguar këto vargje si më poshtë:
“Allahu i Plotfuqishëm e ka krijuar njeriun në formën dhe natyrën më të mirë. Ai i dha atij aftësinë për të dalluar vesin nga virtyti, të drejtën nga e gabuara dhe e nxiti të pranojë virtytin dhe të shmangë vesin. Por kjo natyrë njerëzore nuk është si instinkti i kafshës, që një qenie njerëzore nuk mund të largohet prej saj. Ai mund ta bëjë vetë zgjedhjen. Për këtë arsye ai ndonjëherë bëhet i verbër, duke ndjekur ambiciet e tij materiale dhe joshjet e kësaj bote, saqë pavarësisht se e di shumë mirë kush është e drejtë dhe kush është e gabuar, ai jo vetëm ndjek të gabuarën, por krijon edhe teori në favor të saj”.
Atëherë kush është baza logjike e udhëzimit të shpallur? Nuk është se njeriu nuk mund ta kuptonte kush ishte e drejtë dhe kush ishte e gabuar. Por ai ra pre e disa keqkuptimeve, për shkak të të metave të tij. Për më tepër, ai nuk ishte i aftë t’i kuptonte të gjitha pjesët dhe ndikimet e parimeve bazë të natyrës. Për këtë arsye i Plotfuqishmi solli të dërguar mes tyre, që ata të udhëzohen. Mësimet e këtyre të dërguarve bazohen tek parimet themelore, që u janë besuar njerëzve. Kështu ata që kishin natyrë të pastër, i konsideruan mësimet e të dërguarve si zërin e ndërgjegjes së tyre. Por ata që nuk kishin natyrë të pastër, i refuzuan ato. Sigurisht thellë në zemrat e tyre ata e pranonin, se të dërguarit ishin të vërtetë. Për këtë arsye Kurani është quajtur “përkujtues”, sepse na kujton për të dhënat tona të fshehta, të lindura dhe të qenësishme, të cilat ne i kemi injoruar qëllimisht.6
Qeniet njerëzore kanë një mekanizëm të brendshëm për të bërë dallimin mes të drejtës dhe të gabuarës dhe për të zgjedhur rrugën e drejtë apo të gabuar të jetës. Në Kuran thuhet: “Ne e krijuam njeriun prej një uji të ngjizur, për ta sprovuar atë, andaj e bëmë të dëgjojë e të shohë. Ne e udhëzuam atë në rrugë të drejtë e ai do të jetë: mirënjohës ose përbuzës”.7
Në kapitullin 91 me titull “Dielli (Esh-Shems)” Kurani thotë, se Zoti ia ka treguan njeriut rëndësinë e mëkatit dhe të bindjes ndaj Zotit: “Pasha njeriun dhe Atë që e krijoi atë! Dhe ia mësoi se cilat janë të këqijat dhe të mirat e tij. Pra, ka shpëtuar ai që e pastroi vetveten. E ka dështuar ai që e poshtëroi vetveten”.8
Një temë e ngjashme është pohuar në kapitullin 90 të Kuranit, që është si vijon: “Dhe i sqaruam atij për të dy rrugët. E ai nuk u hodh në përpjetën (rrugë e vështirë – qafëmalit). E ç`gjë të mësoi ty se ç`është Akabe (rruga e vështirë)? Është lirimi i një skllavi, ose dhënia e ushqimit në kohën kur mbretëron uria: Ndonjë jetimi që është i afërt, ose ndonjë të varfëri që e ka molisur varfëria. E pastaj të bëhej prej atyre që besuan, që këshilluan njëri-tjetrin për durim dhe që këshilluan për mëshirë (për ndihmë)”.9
Deri tani kemi parë që:
1. Sipas Islamit çdo fëmijë lind pa mëkate.
2. Ai është i pajisur me aftësinë për të bërë dallimin mes asaj, që është e drejtë dhe e gabuar.
3. Allahu ka arritur të forcojë aftësinë e tij (vetëdijen) nëpërmjet të dërguarve të Tij dhe shkrimeve të shenjta.
4. Në rastin kur një njeri zgjedh të kryejë një krim me dëshirën e tij të lirë, ai vetë është përgjegjës për këtë.
Drejtësia e natyrshme kërkon që gjithsecili të mbajë përgjegjësi për gabimet e veta dhe jo për gabimet e të tjerëve.
Në librin e Jeremias është shënuar, se gjithsecili do të ndëshkohet për mëkatet e tij. Kjo do të thotë, se asnjeri nuk do të mbajë përgjegjësi për krimet e të tjerëve.
“Në ato ditë nuk do të thuhet më: “Etërit kanë ngrënë rrush të papjekur dhe dhëmbët e bijve mbetën të mpirë”. Por secili do të vdesë për paudhësinë e tij; kushdo që ha rrush të papjekur, do t`i mpihen majat e dhëmbëve. “Sepse unë do ta fal paudhësinë e tyre dhe nuk do ta kujtoj më mëkatin e tyre”.10
Libri i Ligjit të Përtërirë pohon, se babai nuk do të jetë përgjegjës për mëkatet e bijve të tij dhe anasjelltas: “Nuk do të dënohen me vdekje etërit për bijtë e tyre, as do të vriten bijtë për etërit e tyre; secili do të dënohet me vdekje për mëkatin e vet”.11
Isaia e përsërit këtë temë si më poshtë:
“Anësia e tyre me personat dëshmon kundër tyre, ata vënë në dukje mëkatin e tyre si Sodoma dhe nuk e fshehin. Mjerë ata, sepse i bëjnë keq vetes së tyre. I thoni të drejtit, se do t`i dalë mirë, sepse do të hajë frytin e veprave të tij. Mjerë i pabesi! Do t`i bjerë mbi kokë fatkeqësia, sepse do t`i jepet ajo që duart e tij kanë përgatitur”.12
Libri 2 i Mbretërve XIV:6, ndërsa e riprodhon këtë varg, e ndryshon fjalinë e fundit si: “secili do të dënohet me vdekje për mëkatin e vet”.13
E njëjta temë është pohuar nga Ezekieli me hollësi. Unë kam përfshirë këtu disa shënime të shkurtra. Është e këshillueshme që ato të lexohen bashkë me tekstin, që tema të kuptohet drejt:
Fjala e Zotit m`u drejtua, duke thënë: “Çfarë keni ndër mend, kur përdorni këtë proverb lidhur me vendin e Izraelit duke thënë: “Etërit kanë ngrënë rrushin e papjekur dhe dhëmbët e bijve të tyre janë mpirë”? Ashtu si është e vërtetë që unë rroj”, – thotë Zoti, Zoti, “nuk do ta përdorni më këtë proverb në Izrael. Ja, të gjithë shpirtrat janë të mitë; si shpirti i atit ashtu dhe shpirti i birit janë të mitë. Shpirti që mëkaton ka për të vdekur.15
Në qoftë se dikush është i drejtë dhe zbaton ndershmërinë dhe drejtësinë, nëse nuk ha në male dhe nuk ngre sytë tek idhujt e shtëpisë së Izraelit, në rast se nuk prek gruan dhe fqinjët e tij dhe nuk i afrohet një gruaje, kur ajo është e papastër, në rast se nuk shtyp askënd, në qoftë se i kthen huamarrësit pengun e tij, në qoftë se nuk kryen asnjë grabitje, në rast se i jep bukën e tij të uriturit dhe mbulon me rroba atë që është lakuriq, në rast se nuk jep hua me kamatë dhe nuk jep me fajde, në rast se heq dorë nga paudhësia, dhe gjykon me paanësi midis burrit dhe burrit, në rast se ecën sipas statuteve të mia duke vepruar me besnikëri, ai është i drejtë dhe me siguri ka për të jetuar”, – thotë Zoti.16
Por në qoftë se i ka lindur një bir që përdor dhunë, që derdh gjak dhe i bën të vëllait ndonjë nga këto gjëra, (ndërsa i ati nuk ka kryer asnjë nga këto gjëra), dhe ha në male dhe prek bashkëshorten e fqinjit të tij, shtyp të varfrin dhe nevojtarin, kryen grabitje, nuk e kthen pengun, ngre sytë ndaj idhujve, kryen veprime të neveritshme, jep me kamatë dhe me fajde, a do të jetojë vallë ai? Ai nuk do të jetojë. Duke qenë se ka kryer tërë këto veprime të neveritshme, ai ka për të vdekur me siguri; gjaku i tij do të bjerë mbi të.17
Por në rast se atij i lind një fëmijë, që duke parë tërë mëkatet e kryera nga i ati, i kupton, por nuk i kryen, nuk ha në male, nuk i ngre sytë nga idhujt e shtëpisë së Izraelit, nuk prek gruan e fqinjit, nuk shtyp njeri, nuk merr pengje, nuk kryen grabitje, por i jep bukën e tij të uriturit, vesh me rroba atë që është lakuriq, e përmban dorën që të mos shtypë të varfrin, nuk merr as kamatë as fajde, respekton dekretet e mia dhe ecën në statutet e mia, ai nuk ka për të vdekur për shkak të paudhësisë së atit të tij; ai me siguri ka për të jetuar.18 I ati, përkundrazi, duke qenë se ka shtypur dhe ka kryer grabitje në dëm të vëllait të tij dhe ka bërë atë që nuk është e mirë në mes të popullit të tij, ja, ai do të vdesë për shkak të paudhësisë së tij.
Megjithatë ju thoni: “Pse biri nuk mbart paudhësinë e atit?”. Duke qenë se djali zbaton barazinë dhe drejtësinë, respekton të gjitha statutet e mia dhe i vë në praktikë, ai me siguri ka për të jetuar. Shpirti që mëkaton do të vdesë, i biri nuk do të mbartë paudhësinë e atit dhe ati nuk do të mbartë paudhësinë e birit; drejtësia e të drejtit do të jetë mbi të, pabesitë e të pabesit do të bien mbi të.19
Në rast se i pabesi largohet nga të gjitha mëkatet që kryente, në rast se respekton të gjitha statutet e mia dhe zbaton barazinë dhe drejtësinë, ai me siguri ka për të jetuar; nuk ka për të vdekur. Asnjë nga këto shkelje që ka kryer, nuk do t`i kujtohet atij;20 ai do të jetojë për shkak të drejtësisë që zbaton. A ndjej vallë gëzim nga vdekja e të pabesit?”, – thotë Zoti, “apo përkundrazi që ai të kthehet nga rrugët e tij21 dhe të jetojë?22
Por në rast se i drejti largohet nga drejtësia e tij dhe kryen paudhësinë dhe imiton tërë gjërat e neveritshme që kryen i pabesi, a do të jetojë vallë ai? Në rast se tërë drejtësia që ka bërë nuk do të kujtohet më; për shkeljen që ka kryer dhe mëkatin që ka bërë, ai ka për të vdekur, për shkak të tyre.23
Megjithatë ju thoni: “Rruga e Zotit nuk është e drejtë”. Dëgjoni tani, o shtëpi e Izraelit: është pikërisht rruga ime që nuk është e drejtë24 ose janë më tepër rrugët tuaja që nuk janë të drejta? Në rast se i drejti largohet nga drejtësia e tij dhe kryen paudhësi dhe për këtë shkak vdes, ai vdes nga paudhësia që ka kryer. Përkundrazi, nëse i pabesi largohet nga pabesia që ndiqte dhe zbaton barazinë dhe drejtësinë, ai do ta shpëtojë shpirtin e tij.25 Duke qenë se ka marrë parasysh të largohet nga të gjitha shkeljet që kryente, ai ka për të jetuar me siguri; nuk ka për të vdekur.
Megjithatë shtëpia e Izraelit thotë: “Rruga e Zotit nuk është e drejtë”. A janë pikërisht rrugët e mia që nuk janë të drejta, o shtëpi e Izraelit, janë më tepër rrugët tuaja që nuk janë të drejta? Prandaj do ta gjykoj secilin prej jush sipas rrugëve të tij,26 o shtëpi e Izraelit”, – thotë Zoti. “Pendohuni dhe braktisni tërë shkeljet tuaja, kështu paudhësia nuk do të jetë më për ju shkak shkatërrimi. Flakni larg jush tërë shkeljet tuaja, që keni kryer dhe bëjini vetes një zemër të re dhe një shpirt të ri. Pse vallë doni të vdisni, o shtëpi e Izraelit?27 Unë në fakt nuk ndjej asnjë kënaqësi me vdekjen e atij që vdes”, – thotë Zoti. “Ndërroni rrugë, pra, dhe do të jetoni”.28
Jezusi nuk erdhi të ndryshojë “Ligjin”
Për sa i përket Dhiatës së Re, duhet të theksojmë, se Jezusi nuk deklaroi asnjëherë se do ta ndryshonte, apo do ta anulonte Dhiatën e Vjetër. Ai pohoi krejt të kundërtën në Ungjillin sipas Mateut: “Mos mendoni se unë erdha për të shfuqizuar ligjin ose profetët;29 unë nuk erdha për t`i shfuqizuar, po për t`i plotësuar. Sepse në të vërtetë ju them: Deri sa qielli dhe toka, të kalojnë asnjë jote a asnjë pikë e ligjit nuk do të kalojnë30, para se të plotësohet gjithçka. Ai, pra, që do të shkelë një nga këto urdhërime më të vogla dhe do t`u ketë mësuar kështu njerëzve,31 do të quhet më i vogli në mbretërinë e qiejve; kurse ai që do t`i vërë në praktikë dhe do t`ua mësojë të tjerëve, do të quhet i madh në mbretërinë e qiejve.32
Fjalë të ngjashme janë përsëritur tek Ungjilli sipas Lukës: “Ligji dhe profetët arrijnë deri në kohën e Gjonit; që atëherë shpallet mbretëria e Perëndisë dhe gjithkush përpiqet të hyjë aty. Por është më lehtë që të mbarojnë qielli dhe toka, se sa të bjerë poshtë qoftë edhe një pikë nga ligji”. 33
Është detyrë e të gjithëve që ta ndjekin “ligjin”
Tek Ungjilli i Markut është thënë, se njerëzit duhet të ndjekin ligjin e Zotit dhe jo rregullat e njerëzve: “Por kot më bëjnë një kult, duke mësuar doktrina, të cilat janë porosi nga njerëzit”. Duke lënë pas dore, pra, urdhërimin e Perëndisë, ju i përmbaheni traditës së njerëzve: larje brokash dhe kupash; dhe bëni shumë gjëra të tjera të ngjashme”. U tha atyre akoma: “Ju jeni të shkathët për të anuluar urdhërimin e Perëndisë, për të zbatuar traditën tuaj”.34
Mateu ka përmendur të njëjtën temë në Ungjillin e tij me këto fjalë: “Por ai u përgjigj dhe u tha atyre: ”Dhe ju përse shkelni urdhërimin e Perëndisë për shkak të traditës suaj? Ai nuk është më i detyruar të nderojë atin e vet dhe nënën e vet. Kështu ju keni prapësuar urdhërimin e Perëndisë për shkak të traditës suaj. Hipokritë, mirë profetizoi Isaia për ju kur tha: “Ky popull po më afrohet me gojë dhe më nderon me buzët; por zemra e tyre rri larg meje. Dhe më kot më nderojnë, duke i mësuar doktrina që janë urdhërime nga njerëzit”.35
Musai i ka mallkuar ata që nuk veprojnë sipas ligjit: “I mallkuar është ai që nuk i pranon fjalët e këtij ligji duke e zbatuar atë”. Të gjithë njerëzit duhet të thonë “Amin”.
Njeriu ka lindur pa mëkate (dhe jo me mëkatin fillestar)
Në Ungjillin e Markut thuhet se Jezusi besonte, se fëmijët lindin pa mëkate dhe se atyre u përket Mbretëria e Zotit: “Atëherë i prunë disa fëmijë të vegjël, që ai t`i prekte ata; por dishepujt i qortonin ata që i prunë. Kur Jezusi e pa këtë, i indinjuar, u tha atyre: “I lini fëmijët e vegjël të vijnë tek unë dhe mos i pengoni, sepse e tyre është mbretëria e Perëndisë. Në të vërtetë po ju them, se kushdo që nuk e pranon mbretërinë e Perëndisë si një fëmijë i vogël, nuk do të hyjë në të”. Dhe si i mori në krahë, i bekoi duke vënë duart mbi ta.37
Mateu e ka shënuar gjithashtu këtë temë në ungjillin e tij në dy vende. Një prej tyre është: “Në atë orë dishepujt iu afruan Jezusit dhe e pyetën: “Kush është, pra, më i madhi në mbretërinë e qiejve?”. Dhe Jezusi, pasi thirri një fëmijë të vogël pranë vetes, e vuri në mes tyre dhe tha: “Në të vërtetë po ju them: në qoftë se nuk ktheheni dhe nuk bëheni si fëmijët e vegjël, ju nuk do të hyni fare në mbretërinë e qiejve. Kush, pra, do të përulet si ky fëmijë i vogël, do të jetë më i madhi në mbretërinë e qiejve. Dhe kushdo që e pranon një fëmijë të vogël si ky në emrin tim, më pranon mua.38
Luka e ka shënuar një ngjarje të ngjashme në ungjillin e tij: “I prunë edhe disa fëmijë të vegjël që t`i prekte; por dishepujt, kur panë këtë, i qortuan. Atëherë Jezusi i thirri fëmijët pranë vetes dhe tha: “I lini fëmijët e vegjël të vijnë tek unë dhe mos i pengoni, sepse e tyre është mbretëria e Perëndisë. Në të vërtetë po ju them se ai që nuk e pranon mbretërinë e Perëndisë si një fëmijë i vogël, nuk do të hyjë atje”.39
Faktet e mësipërme e bëjnë mjaft të qartë se sipas Jezusit fëmijët janë të pafajshëm dhe pa mëkate.
Referenca
1. Nuk është e njëjta si ‘në imazhin e Tij’. Çfarë imazhi mund të japësh për Allahun kur asnjë “nuk është si Ai”. Ajo do të thotë i pastër dhe i pafajshëm.
2. d.m.th. pa iu drejtuar një mënyre tjetër jetese.
3. d.m.th. natyra e vërtetë e brendshme e çdo njeriu, me të cilën ai ka lindur, është besimi i vërtetë se Allahu i Plotfuqishëm nuk ka shok dhe vetëm Atij duhet t’i bindemi dhe ta adhurojmë. Kur lind njeriu është pa mëkate.
4. Asnjëri nuk mund dhe as nuk duhet të ndryshojë planin krijues të Allahut dhe kjo nuk është e lejuar – Ai është Krijuesi i vetëm dhe të gjithë në tokë janë shërbëtorët e tij dhe krijimi i Tij duhet të veprojë sipas urdhrave të Allahut. Njeriu as nuk duhet të bëhet zot dhe as nuk duhet t’ia atribuojë cilësitë e Allahut dikujt tjetër.
5. A. J. Arberry, The Koran Interpreted, Oxford University Press, 1983, XXX: 30.
6. Imam Amin Ahsan Islahi, Tadabbur-i-Qur’an, Faran Foundation, Lahore, vol. 5, 1977, f. 92.
7. George Sale, Alkoran of Mohammed, Frederick Warne & Co., London & NY, na, f.432, LXXVI: 2,3.
8. J.M.Rodwell, The Koran translated from the Arabic, JM Dent & Sons Ltd., London, 1943, XCI: 7-10, f. 38.
9. Richard Bell, The Qur’an Translated, Edinburgh: T. & T. Clark, 1937, XC: 10-11, f. 657.
10. Good News Bible, Jer. XXXI: 29,30,34, f. 765.
11. The New American Bible, Thomas Nelson Publishers, Londër, 1991, Deu. XXIV: 16, f. 181; and 2 Chronicles, XXV: 4, f. 395
12. NIV, International B Society, New Jersey, 1984, Isaiah, III: 9-11, f.717.
13. Bibla e re amerikane, 2 i Mbretërve, XIV: 6, p. 335.
14. Kjo e tregon qartë se edhe mendimi është i papëlqyer nga Zoti.
15. Çfarë do të thotë kjo: “Ai që mëkaton është ai që do të vdesë?”. Duket qartë se kjo do të thotë se çdokush është përgjegjës për veprat e tij. Njerëzit e arsyeshëm do ta kuptonin në këtë mënyrë.
Ezekieli thekson se faji bie mbi ta”, [The New Oxford Annotated B, Ed. Bruce M. Metzger, etc, NY, Oxford University Press, 1989, p. 1077 (OT)]. Fjala “vdes” nuk nënkupton “vdekjen e natyrshme ose fizike”. Ajo nënkupton vuajtjen për mëkatet që ka kryer njeriu ose marrjen e dënimit për to.
16. “Ai është i drejtë dhe do të jetojë’’ do të thotë se ai që bën vepra të mira do të shpërblehet për to dhe jo të tjerët.
17. “A do të jetojë vallë ai? Ai nuk do të jetojë. Duke qenë se ka kryer tërë këto veprime të neveritshme ai ka për të vdekur me siguri; gjaku i tij do të bjerë mbi të”. Kjo nënkupton gjithashtu se njeriu është përgjegjës për mëkatet e tij dhe asnjë tjetër nuk mund të marrë mëkatet e tij dhe ai nuk mund t\\\’ia kalojë ato ndonjë tjetri; kjo është drejtësia e natyrshme.
18. Edhe këtu shprehet e njëjta temë. “Ligji” do të ekzistojë gjithmonë dhe për këdo. Jezusi nuk erdhi për ta anuluar ligjin por për ta përmbushur atë.
19. Ajo që thotë Ezekieli është në përputhje me parime e drejtësisë dhe barazisë së natyrshme. Një njeri i drejtë dhe i arsyeshëm nuk do të vepronte padrejtësisht. Si mund të thuhet se Zoti, i Drejti, Ai që është burimi i drejtësisë dhe barazisë, mund ta shkelë atë! Kjo nuk është e drejtë. Kjo është mizori. Kush mund ta mendojë këtë?
20. d.m.th. Zoti do ta falë atë pa vrarë ndonjë të pafajshëm në vend të tij; sepse kjo do të ishte në kundërshtim me ligjet dhe drejtësinë dhe kjo nuk mund të pritet nga Furnizuesi dhe Mbajtësi i drejtësisë në gjithë universin.
21. Zoti thotë: “që ai të kthehet nga rrugët e tij”. Kjo do të thotë se Ai do që mëkatari të pendohet. Ai nuk do që të dënojmë një të pafajshëm tjetër për të pastruar këtë mëkatar nga mëkatet. Ne nuk na pëlqen vetë kjo gjë, si mund ta presim këtë nga Zoti!
22. Kjo është e natyrshme dhe e arsyeshme. Nëse nuk ka shpresë se mund të falemi, nëse nuk ka asnjë rreze drite, nuk ka vend për pendim, çfarë mund të bëjë njeriu i shkretë. Ai do të dëshpërohej dhe do të bëhej kërcënim për shoqërinë. Bota do të bëhej një vend ku nuk ia vlen të jetohet. Nuk do të kishte paqe siguri, do të ishte një ferr i gjallë! Sa keq!
23. d.m.th. shpërblimi varet tek veprimet dhe qëllimet e fundit të njeriut.
24. Ajo shpjegon mënyrën e drejtë me të cilën Zoti i bën gjërat. Të gjithë janë përgjegjës për veprimet e tyre, vetëm nëse ata pendohet dhe largohen nga të këqijat që kanë bërë. Përgjegjësia e veprave të një njeriu nuk mund t’i kalohet dikur tjetër.
25. “Kur një mëkatar nuk bën më mëkate ai shpëton jetën e tij” këtu nuk do të thotë se ai nuk do të vdesë. Jo ai do ta provojë vdekjen fizike. Por do të thotë se nuk do të ndëshkohet. Në mënyrë të ngjashme “ai vdes për shkak të së keqes që ka bërë” nuk nënkupton vdekjen fizike, por se do të dënohet sipas mëkatit që ka bërë.
26. Sa e qartë është: “Prandaj do ta gjykoj secilin prej jush sipas rrugëve të tij”! Kjo është drejtësia hyjnore. Nëse unë dënohem për mëkatet e babait tim kjo nuk është drejtësi, është mizori. Prandaj Zoti e ka shpjeguar mënyrën e Tij të gjykimit që është në përputhje me të gjitha ligjet e drejtësisë dhe barazisë.
27. Sa inkurajuese dhe shpresëdhënëse janë fjalët e Zotit: “Pendohuni dhe braktisni tërë shkeljet tuaja, kështu paudhësia nuk do të jetë më për ju shkak shkatërrimi. Flakni larg jush tërë shkeljet tuaja që keni kryer dhe bëjini vetes një zemër të re dhe një shpirt të ri”. Sa zhgënjyese do të kishte qenë nëse Zoti nuk do të na kishte dhënë shpresë. O Zot të falënderoj nga zemra që na e ke dhënë këtë shpresë.
28. Good News Bible, Ezekieli, XVIII: 1-32, f. 815.
29. Në kohën e Jezusit ekzistonte vetëm Bibla hebraike. Ajo përmbante vetëm librat e Dhiatës së sotme të Vjetër. Edhe planifikimi i saj ishte i ndryshëm. Ajo përmbante tre pjesë: “Tevratin (Ligjin), Nebiim (Profetët) dhe Ketubim (Shkrimet) duke bashkuar shkronjat e para u quajt Tenakh. Pjesa e tretë përmbante poezi, libra historie etj, dhe konsiderohej më pak e rëndësishme. Jezusi thotë se nuk kishte ardhur për ta anuluar Dhiatën e Vjetër.
30. The NASB ka përfshirë një poshtëshënim, “fjalë për fjalë”, një jot [që është shkronja më e vogël e alfabetit hebre]) dhe i është referuar Mateut 24:35.
31. Duhet të vihet re se Zoti e ka pohuar me saktësi se asnjë prej këtyre urdhrave nuk do të anulohet, ndryshohet apo hiqet.
32. The NASB, Mateu, V: 17-19, f.5.
33. The NASB, Luka, XVI: 16-17, f. 107.
34. The Revised Berkeley Version, The Gideons International, Zondervan Publishing House, 1974, Marku, VII: 7-9, f. 742.
35. KJV, Mateu, XV: 3, 6-9, f.16.
36. New American Standard Bible, Cambridge Univ Press,1977, f. 262.
37. The Good News B, Mark, X: 13-16.
38. The GNB, Mateu, XVIII: 1-5, f. 25. Një ngjarje e ngjashme është shënuar në këtë ungjill në kapitullin XIX: 13-15.
39. The New Jerusalem B, Darton, Longman & Todd Ltd, Londër, [printuar në Macmillan India Press, Madras, 1993, Luke, XVIII: 15-17, f. 1720
/ardhmeriaonline.com/
